9 Maddede Boşanmada Tanıma ve Tenfiz
Boşanmada tanıma ve tenfiz nedir?
Almanya da boşanan bir kişi, boşanma kararını Türkiye’de ileri sürebilecek mi?
Yabancı mahkemelerce verilen boşanma kararının Türkiye ‘de uygulanabilmesi için yani geçerli olması için Türk Mahkemeleri tarafından tanıma ve tenfiz kararı verilmeli. Boşanma davalarının tanıma ve tenfizinde yine Aile Mahkemeleri yetkilidir.Bu kararlar , kime karşı tenfiz isteniyorsa o kişinin Türkiye’deki yerleşim yerinde, yoksa sâkin olduğu yer mahkemesinde, Türkiye’de yerleşim yeri veya sâkin olduğu bir yer mevcut değilse Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinden istenebilir.
Tanıma ve tenfiz için öncelikle boşanma ya da başkaca özel hukuk uyuşmazlığının yabancılık unsuru taşıması gerekir.Yani , yabancı mahkemelerden verilen bir karar olmalı.Örneğin ; tarafların 2 is de Türk ve Almanya’da boşandı , Türk hukuku uygulanacak .Ya da taraflardan biri Türk biri Alman boşanma kararı verildi.Peki , Almanya ‘da verilen boşanma kararı Türkiye’de nasıl uygulanacak ya da uygulanabilecek mi?
Boşanmada Tanıma ve Tenfiz şartları nelerdir ?
Tanıma ; yabancı bir ülkede örneğin Almanya ‘da verilen boşanma mahkeme kararının kesin hüküm etkisinin Türkiye’de kabul edilmesidir.Tanıma davası açılabilmesi için ;
- Yabancı mahkemeler tarafından verilmiş bir mahkeme kararı olmalıdır.
- Mahkeme kararının , şekli ve maddi anlamda kesinleşmiş olması gerekir.
- Mahkeme kararının Hukuk Davalarına İlişkin Olması Gerekir.
- Yabancı İlamın Türk Mahkemelerinin Münhasır ( yani tek başına yetkili olduğu durumlara dair ) Yetkisine Girmeyen Bir Konuda Verilmiş Olması Gerekir.
- Davaya konu edilen Yabancı İlam Türk Kamu Düzenine Açıkça Aykırı Olmamalıdır.
- Yabancı İlam Kanunlar İhtilafı Kurallarına Uygun Olmalıdır.
Tenfiz ; mahkeme kararının verildiği ülkeden başka bir ülkede, zorla icra edilebilmesidir. Tenfiz şartları , tanıma davasının şartları ile aynı olup , tenfizde bunlara ek aşağıdaki başka iki şart daha aranır.
- Karşılıklılık İlkesi: İki devlet arasında bu konuda bir anlaşma ya da böyle bir anlaşma olmasa dahi fiilen tenfize dair bir uygulama varsa veya yabancı ülke yasalarında ilamlarının tenfizine ilişkin bir hüküm varsa yabancı mahkeme ilamı tenfiz edilebilir.
- Savunma Hakkına Uyulmuş Olması: O yer kanunları uyarınca, kendisine karşı tenfiz istenen kişinin hükmü veren mahkemeye usulüne uygun bir şekilde çağrılmamış veya o mahkemede temsil edilmemiş yahut bu kanunlara aykırı bir şekilde gıyapta hüküm verilmiş ve bu kişinin yukarıdaki hususlardan birine dayanarak tenfiz istemine karşı Türk Mahkemesine itiraz etmemiş olması gereklidir.
- Boşanmada Tanıma ve tenfiz davası için bir dava açma süresi yoktur ancak tanıma ve tenfiz davasını mutlaka açmak gerekli , aksi halde miras payı , yeniden evlenme gibi durumlarda evlilik var görüleceği için sıkıntılar doğacaktır.